Horen snorscooters op de weg?
De gemeente Amsterdam wil voor snorscooteraars een helmplicht invoeren en snorscooters van het fietspad weren. Ze zouden vervuilend zijn, gevaarlijk en asociaal. Of is het juist een ideaal vervoersmiddel in een stad? Een oud-deelraadslid en een hoogleraar gaan in Het Parool in discussie.
— Advertentie —
Voorstander: Joop Lahaise, oud-deelraadslid voor de PvdA in stadsdeel Centrum
Tegenstander: Sjaak van der Geest, emeritus hoogleraar medische antropologie aan de UvA
Voorstander: De snorscooter is schoner dan de auto en zelfs redelijk veilig
De heksenjacht op de snorscooter werpt vruchten af: Amsterdam mag hem van het fietspad weren, met helmplicht. Daarmee dreigt dit handige vervoermiddel te verdwijnen. En dat op basis van een slecht gelezen TNO-rapport.
De snorscooter zou vies zijn, smeriger dan een bestelbusje. Lariekoek. Een enkele tweetaktscooter haalt net aan de emissienormen, stelt het rapport. De meeste snorscooters hebben echter een viertaktmotor en die voldoen ruim aan de eisen. Een snorscooter rijdt gemiddeld 1 op 35. Kom daar maar eens om bij een auto, zelfs als die zwaar gesubsidieerd en zogenaamd milieuvriendelijk is.
Dan de veiligheid. Een snorscooter mag, anders dan een bromfiets, op het fietspad. Tegenover het relatief grote gewicht en zijn theoretisch hogere snelheid staan een grote wendbaarheid en een korte remweg. Bij die snelheid hoort nog een kanttekening: een snorscooter moet menige mountainbiker, e-fietser en doortrappende forens voor zich dulden.
Daarmee kom ik op het grootste risico van het snorren: de meeste fietspaden zijn ongeschikt om harder te rijden dan 15 km/uur. Te smal, te onveilige kruisingen en vaak nog druk verkeer in twee richtingen, compleet met bakfietsen, scootmobielen en echte brommers. Want dat laatste is het echte probleem: het ontbreekt aan handhaving op de meest elementaire verkeersregels.
Cijfers over de onveiligheid van snorfietsen zijn niet eenvoudig te vinden, wat de vraag doet rijzen waar de gemeente zich op baseert in de strijd tegen de snorscooter. De ongevallenkaart van Amsterdam laat zien dat vooral automobilisten, fietsers, voetgangers en motorrijders bij ongelukken betrokken zijn. Ook verhoudingsgewijs lijkt het aantal ongelukken met snorscooters mee te vallen. Het aantal verkeersdoden in Nederland is klein, ondanks de groeiende populariteit van de snorfiets. Beleid dient op feiten te zijn gebaseerd en niet op onderbuikgevoelens.
Dat er aan het ongehelmd scooteren risico's kleven, is waar. Maar of je met 25 km/uur op een sport- of e-fiets onderuitgaat of op een scooter maakt niet uit. Een helmplicht alleen voor snorscooters lijkt dus selectief en vooral ingegeven door de antiscooterhetze. Jammer, want de snorscooter is, juist dankzij het ontbreken van een helmplicht, voor veel Amsterdammers het ideale vervoermiddel. De stad zou er blij mee moeten zijn. Ze nemen minder ruimte in dan auto's en zijn - mits viertakt of elektrisch - milieutechnisch oké. De helmplicht helpt de snorfiets de facto om zeep.
Ik ben voorstander van het weren van scooters van het fietspad, waar dat kan. Niet alleen de fietser zal daar blij mee zijn, ook de scooteraar, vanwege de veiligheid. Dat kan eenvoudig door van de verplichte fietspaden (rond blauw bord met fiets) onverplichte fietspaden (rechthoekig bord met daarop 'Fietspad') te maken. Overigens zouden ook scootmobielen, bakfietsen en e-bikes van die fietspaden weg moeten blijven.
Er zijn nog altijd meer straten in Amsterdam waar fiets, auto en (snor)scooter gewoon dezelfde rijbaan delen, zonder helmplicht. Dus wat is dan het probleem? Volgens mij alleen een gebrek aan handhaving, gericht op wegpiraten die het voor de rest verpesten.
Tegenstander: Hoe kan de scooter nou zo populair zijn geworden?
Amsterdam was tot voor kort een fietsparadijs, maar het aantal snorscooters is er in vijf jaar tijd gegroeid van 9000 naar 25.000, en de gemeente schat dat er eind 2020 meer dan 70.000 snorscooters in de stad zullen rijden. Het heeft me altijd verbaasd dat deze duffe voertuigen zo populair zijn geworden. Ik kan zo zes redenen opnoemen waarom ik nooit een snorscooter zou willen... Nooit? Misschien als ik 85 ben.
De eerste reden om de snorscooter links te laten liggen, is dat hij een plaag en ergernis is voor de fietsers (waar ik mezelf toe reken). Het fijne van de internationaal geroemde Nederlandse fietspaden is dat het fietspaden zijn, waar men niet wordt gehinderd door auto's en ander motorisch geweld. Door de scooters, die er al toeterend langs willen, verliezen de fietsers het privilege dat ze gezellig pratend naast elkaar kunnen rijden.
De stank en vervuiling die de snorscooters achter zich laten, zijn een andere reden. Het zijn de fietsers die hun gassen mogen opsnuiven. De kracht van de fietser is altijd zijn kwetsbaarheid geweest. Hij is daarom een beschermde soort; de Amsterdamse auto's respecteren hem en geven hem voorrang (al is dat soms tandenknarsend). Maar dat gaat met scooters niet meer op; de fietser is het kind van de rekening. Hij moet inhaleren wat de vervuiler niet eens ruikt.
Ten derde heb ik vele berichten in de internationale pers gelezen waarin de Nederlandse fietser met verbazing en bewondering wordt beschreven. Dat Nederlandse steden zo leefbaar en veilig en schoon zijn (althans wat de lucht betreft), is volgens deze buitenlandse verslaggevers te danken aan de fiets. Waarom kan zoiets niet bij ons? verzuchten ze, in Londen, Rome of New York.
De fiets heeft tulp, molen en klomp als Nederlands symbool verdrongen. Zelfs in het KLM-vliegtuig ziet de reiziger tijdens de daling op de monitor vredige fietsers voorbijkomen. Helaas, dat mooie beeld is ook achterhaald. Nu begrijp ik waarom de Italiaanse ontwerper van de scooter zijn uitvinding indertijd 'Vespa' doopte. Amsterdam verandert van fietsparadijs in een wespennest.
De ironie is bovendien dat de snorscooter - tenminste, als zijn berijder zich aan de snelheidslimiet van 25 houdt - nauwelijks sneller is dan de fiets, wel duurder, en dat parkeren lastiger is, ook al beweren de eigenaren iets anders. Dat ze nauwelijks sneller zijn dan de fietser maar die toch proberen te passeren, wordt verklaard in een opmerking van een snorscooteriste in een Nederlandse krant. Zij voelde zich vernederd als ze niet harder ging dan een fietser...
Het is al zo vaak gezegd: mensen die de hele dag op hun gat willen zitten en de lift nemen als ze naar de volgende verdieping moeten, zien zich 's avonds gedwongen naar de gym te gaan om die pondjes er weer van af te krijgen. Door de fiets te versmaden zijn ze op hun scooter hard op weg naar een toekomst waar de medische wereld al jaren voor waarschuwt: een land vol obesitas.
Het meest verbazingwekkende is echter dat dit truttige vervoersmiddel überhaupt ooit bij jongere en iets oudere Nederlanders populair is geworden. De zithouding doet denken aan de hoge rechte stoel die we voor een oude tante op een verjaardagsfeestje aanslepen omdat ze anders niet meer omhoog kan komen. Laten we eerlijk zijn: het is geen gezicht.
Bron: Het Parool